Pętla nawyku

Pętla nawyku – czyli kluczowe pojęcie do zrozumienia mechanizmu powstawania i zmiany nawyków żywieniowych.

Zanim jednak przejdę do opisania całej pętli nawyku, zacznę od samego początku.

Czym tak właściwie jest nawyk?

Nawyki są to charakterystyczne dla nas i często powtarzane zachowania czy zapamiętane reakcje na oddziałujące na nas bodźce. Jeśli chodzi o nawyki żywieniowe tak jak większość nawyków kształtowane są od naszych najmłodszych lat. Ze względu na to, że dzieciństwo jest okresem, w którym poznajemy. Uczymy się nowych rzeczy, w dużej mierze przez naśladowanie najbliższych osób w naszym otoczeniu. Jako dzieci nie mamy jakiejkolwiek wiedzy żywieniowej, dlatego wszystkie zachowania żywieniowe, które kształtujemy wynikają z naśladowania najbliższych nam osób. Przejmowania od nich pewnych wzorów żywieniowych.

Daje nam to dość obszerny okres czasu w którym kształtowały się nasze nawyki. W zależności na jakim etapie jesteś teraz może się okazać, Że twój nawyk został wykształcony 10. 20 czy nawet 50 lat temu.

Na co chciałabym jeszcze zwrócić uwagę to to, że nasz organizm nie zapamiętuje nieprzyjemnych rzeczy. Nie wykształcisz w sobie nawyku, który sprawia ci dyskomfort lub wywołuje inne nieprzyjemne emocje. Wszystkie wykształcone przez nas nawyki zostały zapamiętane, ponieważ nasz mózg skojarzył je z poczuciem bezpieczeństwa, komfortem, ulgą.

Myślę, że tutaj bardzo ważnym zagadnieniem z którym warto się zapoznać jest pętla nawyku. Każdy nawyk powstaje w wyniku powtarzania i utrwalania zachowań, które po zadziałaniu bodźca doprowadzają nasz organizm do „nagrody”, którą może być np. redukcja napięcia, poprawa samopoczucia itd. na schemacie zaznaczyłam wam jeden przykładowy przykład nawyku: jedzenia czekolady w reakcji na stres

BODZIEC: STRES
NAWYK: JEDZENIE CZEKOLADY
NAGRODA: REDUKCJA NAPIĘCIA

Myślę, ze bardzo istotne jest to, aby dokładnie przeanalizować schemat. Bardzo często spotykam się z błędnym myśleniem, że Nawyk jest nagrodą. Przykładowo. Jeśli komuś w sytuacji stresowej zmniejsza się apetyt i nie może nic przełknąć może błędnie rozumieć, że pozbawia siebie nagrody w postaci czekolady. Jednak tak jak już wspomniałam wyżej zjedzenie czekolady nie jest nagrodą. Jest to nawyk, który doprowadza do nagrody czyli w tym przypadku redukcji napięcia.

Zostając w temacie stresu pamiętajmy, że to w jaki sposób nasz organizm zareaguje jest to bardziej reakcja fizjologiczna. My nie mamy wpływu na to czy nam się zmniejszy czy zwiększy apetyt. Stres na każdego działa inaczej i każdy będzie na niego inaczej reagował. Natomiast nawykiem będzie to co robimy, żeby sobie z tym stresem poradzić i zredukować napięcie. Pokazując na innych przykładach może być tak, że w sytuacji stresowej ktoś;. Pójdzie pobiegać lub będzie palił papierosy właśnie w celu zredukowania napięcia.

Nawykiem w tym wszystkim będzie zarówno czekolada. Jak i bieganie czy palenie papierosów. Natomiast, w każdym przypadku naszą nagrodą ma być zredukowanie napięcia.

Jak zerwać ze złym nawykiem?

Skoro już wiemy trochę o nawykach dlaczego są w nas tak silnie zakorzenione. Przedstawiłam wam też pętle nawyku. To teraz wypadałoby powiedziec w jaki sposób tą wiedzę wykorzystać do zmiany nawyków żywieniowych (i nie tylko).

Bardzo często, kiedy chcemy zrezygnować ze złego nawyku decydujemy się całkowicie go porzucić. Przywołując pojęcie pętli nawyku. W momencie, kiedy zadziała na nas bodziec np. Stres, a naszym celem jest całkowite zrezygnowanie ze spożywania słodyczy, w momencie zadziałania bodźca nie będziemy umieli żadnego nawyku, który doprowadzi do likwidacji narastającego w nas napięcia emocjonalnego. Tym samym nie będziemy mieli nawyku, który doprowadzi nas do upragnionej nagrody czyli relaksu. Takim działaniem doprowadzimy do tego, że nie będziemy umieli poradzić sobie z coraz bardziej narastającym w nas napięciem emocjonalnym. W rezultacie zrezygnujemy z naszych postanowień i sięgniemy po upragnioną czekoladę, która doprowadzi nas do stanu odprężenia.

Jak sobie z tym poradzić?

Bardzo ważne jest, aby znaleźć coś co pomoże nam zastąpić zły nawyk lepszym/zdrowszym. Musi być on równie silny i doprowadzić nas do takiej samej nagrody.

Proces zmiany nawyków jest bardzo trudny i wymaga sporo pracy i samozaparcia. Bardzo pomocne może okazać się „rozebranie” każdego nawyku na czynniki pierwsze (tak jak na schemacie).

Dobrym rozwiązaniem będzie również przygotowanie sobie listy czynności, który możesz robić w reakcji na bodziec. Może to być np. jogging. Ulubiona muzyka, wyjście na siłownię cokolwiek co wpadnie ci do głowy i pozwoli zastąpić tą naszą „czekoladę”. Pamiętaj, że czynność, którą wybierzesz musi sprawiać ci przyjemność. Zmuszanie się do joggingu w momencie, kiedy nie lubisz biegać sprawi, że prędzej, czy później zrezygnujesz i wrócisz do starych przyzwyczajeń.