Sarsaparilla to pnącze, które dorasta nawet do 50 m długości. Wytwarza małe kwiaty i czarne, niebieskie lub czerwone owoce. Korzeń sarsaparilli był używany od wieków przez rdzenną ludność Ameryki Środkowej i Południowej na:
- impotencję seksualną;
- reumatyzm;
- dolegliwości skórne;
- ogólny tonik na osłabienie fizyczne;
- bóle głowy i stawów;
- przeziębienie;
Sarsaparilla w medycynie europejskiej znalazła zastosowanie już w 1536 roku wówczas była stosowana jako środek oczyszczający krew, środek moczopędny i promotor potu a także lekarstwo na kiłę i reumatyzm.
Sarsaparilla została zarejestrowana jako oficjalne zioło w Farmakopei Stanów Zjednoczonych jako lek na kiłę od 1820 do 1910. Od XVI wieku do chwili obecnej sarsaparilla była stosowana jako środek oczyszczający krew i ogólny tonik, a także była stosowana na całym świecie w leczeniu dny moczanowej, kiły, rzeżączki, reumatyzmu, ran, artretyzmu, gorączki, kaszlu, skrofuły, nadciśnienia, zaburzenia trawienia, łuszczycy, choroby skóry i nowotworów.
Co kryje w sobie sarsaparilla
Sarsaparilla zawiera steroidy roślinne:
- sarsasapogenin;
- smilagenin;
- sitosterol;
- stigmasterol;
- pollinastanol;
oraz między innymi saponiny:
- sarsasaponina;
- smilasaponina;
- sarsaparillozyd;
- glikozyd sitosterolu.
Większość właściwości sarsaparilli przypisano steroidom i saponinom. Saponiny ułatwiają wchłanianie przez organizm innych leków i fitochemikaliów, co odpowiada za historię ich stosowania w preparatach ziołowych jako środka zwiększającego biodostępność oraz wzmacniającego moc i działanie innych ziół.
Flawonoidy w sarsaparilli mają działanie modulujące odporność i chroniące wątrobę. W 2003r. patent USA opisujący te flawonoidy jako skuteczne w leczeniu chorób autoimmunologicznych i reakcji zapalnych poprzez ich działanie immunomodulujące. Sarsasapogenina i smilagenina były przedmiotem patentu USA z 2001 r., W którym stwierdzono, że mają zdolność leczenia demencji starczej, zaburzeń funkcji poznawczych i choroby Alzheimera. W patentowych odniesieniach do badań na zwierzętach smilagenina odwróciła spadek receptorów mózgowych u starszych myszy i przywróciła poziomy receptorów do poziomu obserwowanego u młodych zwierząt, odwróciła spadek funkcji poznawczych oraz poprawiła pamięć i zdolność uczenia się.
Główne substancje chemiczne Sarsaparilli to:
- acetylo-parigenina;
- astilbina;
- beta-sitosterol;
- kwasy kawoilo-szikimowe;
- dihydrokwercetyna;
- diosgenina;
- engeletyna;
- olejki eteryczne;
- epsilon-sitosterol;
- eukryfina;
- euryfina;
- kwas ferulowy;
- glukopiranozydy;
- izoastilbina;
- izoengetytyna;
- kemferol;
- parigenina;
- parylina;
- pollinastanol;
- resweratrol;
- ramnoza;
- saponina;
- sarasaponina;
- sarsaparillozyd;
- sarsaponina;
- sarsasapogenina;
- kwas szikimowy;
- sitosterol-d-glukozyd;
- smilagenina;
- smilasaponina;
- smilax saponiny AC;
- smiglazyd AE;
- smitilbina;
- stigmasterol;
- taksyfolina;
- titogenina.
Badania
Badania kliniczne potwierdziły tradycyjne zastosowanie sarsaparilli w leczeniu chorób skóry, takich jak:
- łuszczyca;
- egzema;
- trądzik;
- trąd.
Jednym z możliwych mechanizmów działania związków zawartych w sarsaparilli w leczeniu łuszczycy są właściwości oczyszczające krew. Osoby z łuszczycą mają wysoki poziom endotoksyn krążących we krwi (endotoksyny to fragmenty ściany komórkowej normalnych bakterii jelitowych). Sarsaponina, jeden z głównych sterydów sarsaparilli, wiąże się z tymi endotoksynami i usuwa je, poprawiając w ten sposób przebieg łuszczycy. Dzięki właściwością wiążącym endotoksyny sarsaparilla już od wieków była używana jako „oczyszczacz krwi”.
W jakich stanach chorobowych mamy do czynienia z wysokim poziomem endotoksyn:
Endotoksyny często są wykrywane w przypadku egzemy, zapalenie stawów czy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
Patent USA 2001 rok – na łuszczycę i choroby układu oddechowego
Patent cytuje obserwacje kliniczne i badania z udziałem dzieci i dorosłych ludzi z łuszczycą pospolitą, łuszczycą krostkową, erytrodermią łuszczycową i związanym z tym świądem. Po wprowadzeniu sarsaparilli w dawkach 3-6g na dobę zgłaszano wyraźną poprawę stanu zdrowia. Po odstawieniu sarsaparilli po ok. dwóch miesiącach leczenia nastąpiła dalsza stopniowa remisja zmian i brak skutków ubocznych. Dodatkowo wykazano, że sarsaparilla jest środkiem zapobiegawczym i terapeutycznym w chorobach układu oddechowego i alergicznych, takich jak: ostre zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa, astmatyczne zapalenie oskrzeli i przewlekłe zapalenie oskrzeli.
Sarsaparilla – zastosowanie
Roślina ta staje się coraz bardziej popularna (mimo że wielu moich pacjentów po usłyszeniu nazwy robi wielkie oczy ze zdziwienia). Sarsaparilla jest coraz szerzej dostępna w sklepach ze zdrową żywnością i zielarniach. Mozna ją dostać w postaci tabletek, kapsułek, suplementów liposomalnych, nalewek czy suszu do zaparzenia.
Bardzo często sarsaparilla jest dostępna w preparatach łączących w sobie wiele ziół jako środek synergistyczny lub wspomagający biodostępność. Na dzień dzisiejszy nie wykazano żadnej toksyczności sarsaparilli ani skutków ubocznych jej stosowania; jednak spożycie dużych dawek saponin może powodować podrażnienie przewodu pokarmowego.
Jakie funkcje może spełniać sarsparilla
- Odtruwające narządy
- oczyszcza krew
- wspomaga wchłananie
- zabija bakterie
- pobudza trawienie
- zwiększa oddawanie moczu
- chroni watrobę
- sprzyja poceniu się
- uśmierza ból
- zabija grzyby
- zmniejsza stany zapalne
- zabija zarazki
- obniża gorączkę
- immuniomodulator
- zwalcza wolne rodniki
- łagodzi reumatyzm
Podsumowanie
Sarsaparilla to kolejna roślina, która niestety nie cieszy sie dużą popularnością, a szkoda. Saponiny, flawonoidy i fitysterol to składniki, które pełnia wiele funkcji i mogą mieć korzystny wpływ na zdrowie.